PNO - Ung thư cổ tử cung (UTCTC) là một trong những căn bệnh ác tính gây tử vong hàng đầu ở phụ nữ, chỉ sau ung thư vú. Trên thế giới, cứ mỗi 2 phút có 1 phụ nữ tử vong vì UTCTC.(1)Đặc biệt UTCTC có đến 80% đến từ các khu vực kém phát triển (2), nơi còn thiếu các chương trình sàng lọc hiệu quả. Tại Việt Nam, mỗi ngày có 7 phụ nữ tử vong vì căn bệnh này. (3)
HPV – thủ phạm chính gây UTCTC
Thủ phạm chính của gần 100% ca UTCTC trên thế giới là do lây nhiễm các týp vi rút HPV gây ung thư. Có khoảng 15 týp HPV gây UTCTC.(4) Trong đó, hai týp 16 và 18 chiếm đến 70% trường hợp, và nếu tính thêm 31, 33 và 45 thì chiếm đến 80% số ca ung thư.(5) Đây là 5 týp HPV phổ biến nhất, trong số 15 týp gây UTCTC trên toàn cầu.(4)
Bất cứ phụ nữ ở lứa tuổi nào, khi cóquan hệ tình dục, hoặc chỉ cần tiếp xúc ngoài da ở bộ phận sinh dục, đều có nguy cơ nhiễm HPV, dẫn đến UTCTC. Nguy cơ này có thể bắt đầu từ lần quan hệ tình dục đầu tiên và kéo dài suốt đời. Theo thống kê, cứ 10 phụ nữ thì sẽ có 8 người nhiễm HPV ít nhất 1 lần trong đời(6).
Bệnh diễn tiến âm thầm
Một số trường hợp HPV týp gây ung thư tồn tại thời gian dài ở cổ tử cung, diễn tiến rất âm thầm. Sau nhiều năm nhiễm, HPV týp gây ung thư sống trong cơ thể người phụ nữ, HPV nhân sao, làm biến đổi các tế bào cổ tử cung, gây ra tổn thương từ cấp độ thấp đến cao, từ tiền ung thư đến ung thư cổ tử cung.
Sự biến đổi và các tổn thương trải qua nhiều năm, âm thầm lặng lẽ, hầu như không có triệu chứng gì rõ rệt ở những giai đoạn đầu, do đó phụ nữ khó có thể tự nhận biết được.
Sau đó, người bệnh sẽ có dấu hiệu nhận biết dễ dàng hơn như ra huyết trắng có mùi hôi, có máu, chảy máu âm đạo sau giao hợp hoặc sau khi làm việc nặng dù không đang ở chu kì kinh nguyệt. Hoặc nặng hơn, bệnh nhân có thể chảy dịch có lẫn máu ở âm đạo, kèm theo đau vùng bụng, lưng, vùng chậu và chân lúc bệnh đã vào giai đoạn muộn.
Phòng ngừa giúp xóa bỏ UTCTC – Vấn đề hiện nay trên toàn cầu
UTCTC đang là mối đe dọa hàng đầu của tất cả phụ nữ trên thế giới. Mỗi năm có hơn 500.000 phụ nữ được chẩn đoán mắc UTCTC. Cứ mỗi hai phút có một ca tử vong vì căn bệnh này.
Tiêm ngừa UTCTC và khám tầm soát định kỳ là biện pháp bảo vệ phụ nữ khỏi UTCTC
Mặc dù là hiểm họa của tất cả phụ nữ trên toàn cầu, nhưng UTCTC hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng vắc xinvà tầm soát với các biện pháp y khoa. Phụ nữ đã quan hệ tình dục nên khám tầm soát UTCTC định kỳ, có thể bằng PAP smear, để phát hiện kịp thời và có giải pháp điều trị ở giai đoạn sớm của bệnh.
Tại Việt Nam đã có vắc xin phòng ngừa HPV gây ung thư - thủ phạm chính gây UTCTC cho phụ nữ tuổi từ 9,10 – 25 ,26, kể cả chưa lập gia đình hoặc đã có quan hệ tình dục.
Vắc xin phòng ngừa UTCTC hiệu quả là vắc xin tập trung phòng nhiều týp HPV gây UTCTC.
Mọi phụ nữ đều có thể tiếp cận được với biện pháp dự phòng chủ động nhất bằng cách tiêm ngừa phòng bệnh UTCTC. Việc phòng ngừa sẽ đạt kết quả cao khi kết hợp cả phương pháp tiêm vắc xin và tầm soát định kì.
TÂN CHÂU
Tài liệu giáo dục này được phối hợp thực hiện bởi Hội Y Học Dự Phòng Việt Nam & VPĐD GlaxoSmithKline
1. Ferlay J, et al.GLOBOCAN 2008, Cancer Incidence and Mortality Worldwide. IARC CancerBase No.10; Lyon, France, 2010
2.Kitchener HC, et al. Vaccine 2006; 24(Suppl 3):S63–S70.
3. WHO/ICO Information Centre on HPV and Cervical Cancer (HPV Information Centre) 2014
4. Munõz N, et al. N Engl J Med 2003; 348:518–527
5. Bosch FX, et al. Vaccine. 2008; 26S:K1–K16
6. Schwarz, Leo, Immune response to human papillomavirus after phrophylactic vaccination with AS04-Adjuvanted HPV-16/18 vaccine: mproving upon nature. Gyne. Onco 110 (2008) S1-S10
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét